# V-League dậy sóng: Nữ trọng tài FIFA bị xúc phạm, bóng đá Việt Nam cần "thổi còi" vào văn hóa ứng xử!
Sự việc nữ trọng tài FIFA Lê Thị Ly bị HLV Huỳnh Văn Tính của CLB Bảy Núi xúc phạm nặng nề sau trận đấu tại giải bóng đá 7 người đang gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về văn hóa ứng xử trong bóng đá Việt Nam. Liệu đây có phải là "giọt nước tràn ly" sau một thời gian dài những vấn đề tương tự âm ỉ diễn ra ở các cấp độ khác nhau của bóng đá Việt?
## Vụ việc nữ trọng tài Lê Thị Ly: Khi "cái tôi" lấn át tinh thần thượng võ
Theo thông tin từ Bongdaplus, sự việc xảy ra sau trận đấu giữa CLB Bảy Núi và CLB Phúc Khang. Bàn thắng gây tranh cãi của Phúc Khang đã khiến Ban huấn luyện Bảy Núi phản ứng gay gắt, đỉnh điểm là những lời lẽ xúc phạm của HLV Huỳnh Văn Tính đối với trọng tài Lê Thị Ly. Thậm chí, ông Tính còn bị tố cáo có hành vi đe dọa nữ trọng tài này.
Lời lẽ của HLV Huỳnh Văn Tính được thuật lại: "Đội tao có mấy người, mày rút hết đi! Mày rút được mấy đứa? Mày là nữ chứ nếu là nam tao quýnh (đánh) mày rồi'". Đây là hành vi không thể chấp nhận được, không chỉ vi phạm nghiêm trọng các quy định của giải đấu mà còn đi ngược lại tinh thần fair-play và tôn trọng phụ nữ.
Cựu trọng tài FIFA Vũ Nguyên Vũ, người từng giành Còi bạc năm 2022, nhận định rằng trọng tài đã xử lý hoàn toàn đúng luật trong tình huống gây tranh cãi. Tuy nhiên, CLB Bảy Núi vẫn kiên quyết gửi đơn khiếu nại lên BTC giải đấu.
## Bóng đá Việt Nam và bài toán văn hóa ứng xử: Một "vết sẹo" khó lành
Vụ việc của trọng tài Lê Thị Ly không phải là cá biệt. Trong bóng đá Việt Nam, chúng ta đã chứng kiến không ít trường hợp cầu thủ, HLV, thậm chí cả CĐV có những hành vi phi thể thao, thiếu tôn trọng đối thủ, trọng tài và cả người hâm mộ.
* **V-League:** Các tình huống phản ứng thái quá, tranh cãi gay gắt với trọng tài diễn ra thường xuyên trên sân cỏ V-League. Đôi khi, những hành vi này vượt quá giới hạn của sự cạnh tranh và trở thành những màn "đấu khẩu" không đáng có.
* **Cấp độ trẻ:** Đáng lo ngại hơn, những hình ảnh tiêu cực này cũng xuất hiện ở các giải trẻ. Điều này cho thấy vấn đề văn hóa ứng xử đang "ăn sâu" vào bóng đá Việt Nam từ gốc rễ.
* **Trên khán đài:** Tình trạng CĐV có những hành vi quá khích, lăng mạ đối thủ hoặc trọng tài cũng là một vấn đề nhức nhối.
Theo ước tính của VPF, mỗi mùa giải V-League có khoảng 10-15 vụ việc liên quan đến hành vi phản ứng thái quá, gây rối của cầu thủ, HLV và CĐV. Con số này cho thấy vấn đề văn hóa ứng xử đang là một thách thức lớn đối với bóng đá Việt Nam.
Chuyên gia bóng đá Nguyễn Thành Vinh từng chia sẻ: "Vấn đề văn hóa ứng xử là một 'vết sẹo' khó lành của bóng đá Việt Nam. Cần có sự chung tay của tất cả các bên liên quan, từ cầu thủ, HLV, trọng tài đến CĐV và giới truyền thông, để xây dựng một môi trường bóng đá văn minh, chuyên nghiệp."
## So sánh với quốc tế: Bóng đá chuyên nghiệp không chấp nhận "văn hóa làng xã"
Nhìn sang các nền bóng đá phát triển trên thế giới, chúng ta thấy rằng văn hóa ứng xử luôn được đặt lên hàng đầu. Các cầu thủ, HLV, trọng tài đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc ứng xử, tôn trọng đối thủ và trọng tài. Bất kỳ hành vi vi phạm nào đều bị xử lý nghiêm khắc.
Ví dụ, tại Premier League (Anh), FA (Liên đoàn bóng đá Anh) có một bộ quy tắc ứng xử rất chi tiết và chặt chẽ. Bất kỳ cầu thủ hoặc HLV nào có hành vi xúc phạm trọng tài, đối thủ hoặc CĐV đều có thể bị phạt tiền, treo giò hoặc thậm chí cấm hoạt động bóng đá.
Sự khác biệt lớn nhất giữa bóng đá Việt Nam và các nền bóng đá phát triển là ở chỗ: chúng ta đôi khi vẫn còn mang nặng "văn hóa làng xã" vào bóng đá chuyên nghiệp. Tư tưởng "thắng thua bằng mọi giá" khiến nhiều người sẵn sàng bỏ qua các nguyên tắc đạo đức và tinh thần thượng võ.
## Cần "thổi còi" vào văn hóa ứng xử: Giải pháp nào cho bóng đá Việt Nam?
Để giải quyết vấn đề văn hóa ứng xử trong bóng đá Việt Nam, cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ và toàn diện:
1. **Nâng cao nhận thức:** Cần tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền về văn hóa ứng xử cho cầu thủ, HLV, trọng tài và CĐV. Các chương trình giáo dục cần tập trung vào việc xây dựng tinh thần fair-play, tôn trọng đối thủ, trọng tài và luật chơi.
2. **Xử lý nghiêm khắc:** VFF và VPF cần có những quy định xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm văn hóa ứng xử. Cần đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình xử lý các vụ việc.
3. **Xây dựng hình mẫu:** Cần xây dựng những hình mẫu về cầu thủ, HLV, trọng tài có lối sống văn minh, ứng xử chuẩn mực để lan tỏa những giá trị tích cực trong cộng đồng bóng đá.
4. **Vai trò của truyền thông:** Giới truyền thông cần tích cực đưa tin, phân tích về các vấn đề văn hóa ứng xử trong bóng đá. Đồng thời, cần lên án những hành vi tiêu cực và tôn vinh những tấm gương tốt.
5. **Đầu tư vào bóng đá trẻ:** Việc giáo dục văn hóa ứng xử cần được chú trọng ngay từ cấp độ bóng đá trẻ. Các HLV cần dạy cho các em không chỉ kỹ năng chơi bóng mà còn cả những bài học về đạo đức và tinh thần thể thao. Theo thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam hiện có khoảng 300 trung tâm, học viện bóng đá trẻ lớn nhỏ. Cần đảm bảo tất cả các cơ sở này đều chú trọng đến việc giáo dục văn hóa cho các em.
HLV Park Hang-seo, trong thời gian dẫn dắt đội tuyển Việt Nam, đã nhiều lần nhắc nhở các học trò về tầm quan trọng của văn hóa ứng xử. Ông luôn yêu cầu các cầu thủ phải tôn trọng đối thủ, trọng tài và người hâm mộ. "Chúng ta phải là những người chiến thắng bằng cả tài năng và đạo đức," ông Park từng nói.
## V-League và tương lai bóng đá Việt Nam: Văn hóa ứng xử là chìa khóa thành công
Vụ việc nữ trọng tài Lê Thị Ly bị xúc phạm là một hồi chuông cảnh tỉnh cho bóng đá Việt Nam. Nếu không giải quyết được vấn đề văn hóa ứng xử, chúng ta sẽ khó có thể xây dựng một nền bóng đá chuyên nghiệp, văn minh và phát triển bền vững. V-League nói riêng và bóng đá Việt Nam nói chung cần một cuộc "cách mạng" về văn hóa, bắt đầu từ việc tôn trọng lẫn nhau và tuân thủ luật chơi. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể hy vọng vào một tương lai tươi sáng cho bóng đá Việt Nam.
## Bóng đá Việt Nam và bài học về văn hóa ứng xử
Vụ việc trọng tài Lê Thị Ly bị xúc phạm không chỉ là một sự cố đơn lẻ mà còn là biểu hiện của một vấn đề lớn hơn: sự thiếu hụt văn hóa ứng xử trong bóng đá Việt Nam. Để xây dựng một nền bóng đá chuyên nghiệp và phát triển bền vững, chúng ta cần chung tay "thổi còi" vào những hành vi phi thể thao và xây dựng một môi trường bóng đá văn minh, tôn trọng và fair-play. Đây là chìa khóa để V-League và bóng đá Việt Nam vươn tầm cao mới.
