Từng là niềm tự hào của bóng đá Đông Nam Á, đội tuyển quốc gia Việt Nam đang đối diện với không ít thách thức. Sau thất bại 0-4 trước Malaysia ở vòng loại Asian Cup 2027, câu hỏi về việc bổ sung nguồn lực Việt kiều chất lượng cao để vực dậy “Những chiến binh sao Vàng” trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nhưng, giữa biển người Việt xa xứ, những “viên ngọc thô” nào thực sự có đủ khả năng khoác lên mình chiếc áo đỏ, và họ đang ở đâu? Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích thực trạng, tiềm năng và những khó khăn trong việc “giải cơn khát” Việt kiều tài năng cho bóng đá Việt Nam.
“Nguồn Cung” Hạn Hẹp: Thực Trạng Cầu Thủ Việt Kiều Hiện Nay
HLV Kim Sang Sik không hề đơn độc trong nỗi trăn trở tìm kiếm nguồn lực ngoại binh gốc Việt. Chứng kiến Malaysia “lột xác” nhờ dàn cầu thủ Mã Kiều chơi bóng ở các giải đấu châu Âu và Nam Mỹ, người hâm mộ Việt Nam cũng ý thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc tăng cường sức mạnh cho đội tuyển. Tuy nhiên, thực tế không hề màu hồng như những tưởng tượng.
Theo chia sẻ từ trang “Vietnam Football Scout – Cầu thủ Việt kiều”, số lượng cầu thủ Việt kiều đang tập luyện và thi đấu ở nước ngoài là không nhỏ, tập trung chủ yếu ở Đông Âu, Scandinavia, Pháp và Mỹ. Thế nhưng, chất lượng lại là một vấn đề nan giải.
“Về chất lượng, một thực tế phải thừa nhận, trình độ của đa số cầu thủ Việt kiều không cao,” đại diện “Vietnam Football Scout” nhận định. Phần lớn họ đang chơi ở các đội trẻ của CLB ít tên tuổi, hoặc thi đấu ở các giải hạng 2, 3, 4 thậm chí là 5. Số lượng cầu thủ Việt kiều thực sự thi đấu chuyên nghiệp ở các giải đấu đỉnh cao chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Số liệu “biết nói”:
- Số lượng: Ước tính có khoảng 200-300 cầu thủ Việt kiều đang thi đấu ở các giải trẻ và bán chuyên nghiệp trên toàn thế giới.
- Chất lượng: Chỉ khoảng 5-10 cầu thủ Việt kiều đang thi đấu ở các giải chuyên nghiệp hàng đầu châu Âu (giải VĐQG hoặc hạng Nhất).
- Thống kê so sánh: Theo Transfermarkt, giá trị trung bình của cầu thủ V-League là khoảng 150.000 Euro, trong khi giá trị trung bình của cầu thủ Việt kiều thi đấu ở châu Âu (trừ những người đã thành danh) ước tính chỉ khoảng 50.000 – 70.000 Euro.
Dẫn chứng từ thực tế:
“Chúng tôi đã theo dõi rất nhiều cầu thủ Việt kiều trẻ, nhưng phần lớn họ cần thêm thời gian để phát triển. Khoảng cách giữa bóng đá trẻ ở châu Âu và V-League vẫn còn khá lớn,” một tuyển trạch viên giấu tên của một CLB V-League chia sẻ.
Trong bối cảnh khan hiếm tài năng, vẫn có những cái tên Việt kiều nổi lên như những tia hy vọng. Nhóm thứ nhất bao gồm những cầu thủ đã khẳng định được tên tuổi trong màu áo đội tuyển quốc gia hoặc V-League, như Nguyễn Filip, Đặng Văn Lâm, Cao Pendant Quang Vinh, Patrik Lê Giang, Kevin Phạm Ba.
Nhóm thứ hai, dù còn ít ỏi, lại tiềm ẩn những bất ngờ thú vị. Kenneth Schmidt (Fortuna Dusseldorf), hai anh em Bung Meng và Bung Hua Freimann (Luzern), và Aymeric Faurand-Tournaire (Laval) được đánh giá là những cầu thủ có trình độ tiệm cận với các cầu thủ nhập tịch của Malaysia và Indonesia.
Phân tích tiềm năng:
- Kenneth Schmidt: Trung vệ có kinh nghiệm thi đấu ở Đức, có thể bổ sung chất thép cho hàng phòng ngự đội tuyển Việt Nam.
- Bung Meng và Bung Hua Freimann: Cặp song sinh đang chơi ở giải VĐQG Thụy Sỹ, hứa hẹn mang đến sự sáng tạo và đột biến cho tuyến giữa.
- Aymeric Faurand-Tournaire: Tiền đạo trẻ tiềm năng, có thể là một “Luật sư” (ám chỉ Nguyễn Văn Quyết) mới của bóng đá Việt Nam.
Việc đưa những cầu thủ Việt kiều này về Việt Nam không hề dễ dàng. Chi phí giải phóng hợp đồng, mức lương cao ngất ngưởng là những rào cản lớn đối với các CLB V-League. Câu chuyện về Kenneth Schmidt và Jariyah Shah là những ví dụ điển hình.
“Năm ngoái, chi phí tối thiểu để giải phóng hợp đồng giữa Kenneth Schmidt và Freiburg ở mức 600.000 – 700.000 USD. Mức lương dành cho Shah lại quá cao, lên tới 500.000 đến 600.000 USD/mùa,” một đại diện môi giới cầu thủ tiết lộ.
So sánh tương quan:
- V-League: Mức lương trung bình của cầu thủ nội ở V-League chỉ dao động từ 200-500 triệu đồng/mùa. Ngay cả những ngôi sao hàng đầu cũng chỉ nhận mức lương khoảng 1 tỷ đồng/mùa.
- Indonesia và Malaysia: Được hậu thuẫn bởi các tỷ phú như Erik Thohir (Indonesia) và Tunku Ibrahim Ismail (Malaysia), các đội bóng ở hai quốc gia này sẵn sàng chi đậm để chiêu mộ cầu thủ nhập tịch.
Dẫn chứng từ thực tế:
“Việc CLB Công an Hà Nội sẵn sàng bỏ 10 tỷ đồng để mua lại hợp đồng giữa Nguyễn Filip và Slovacko là một ngoại lệ. Rất ít CLB ở V-League sẵn sàng chi đậm như vậy cho cầu thủ Việt kiều,” một chuyên gia bóng đá nhận định.
Trong bối cảnh hiện tại, việc kỳ vọng vào những cầu thủ Việt kiều đang ở đỉnh cao sự nghiệp là không thực tế. Thay vào đó, bóng đá Việt Nam cần hướng đến thế hệ Việt kiều trẻ, những cầu thủ sinh năm 2000 trở về sau.
Gia Huy Phong, Tyler Crawford, Camilo Vasconcelos, Julien Nguyen, Brandon Ly, Kezian Mougammadou, Lee Williams là những cái tên được nhắc đến. Tuy nhiên, họ cần được trau dồi và phát triển thêm nữa để có thể đóng góp cho đội tuyển quốc gia.
Phân tích tiềm năng:
- Brandon Ly: Gia nhập CLB Công an Hà Nội, có thể là một trong những cầu thủ Việt kiều trẻ thành công nhất ở V-League.
- Gia Huy Phong, Tyler Crawford: Đang thi đấu ở các giải trẻ châu Âu, cần được tạo điều kiện để phát triển.
Dẫn chứng từ thực tế:
“Chúng tôi tập trung vào các nhóm cầu thủ Việt kiều chơi ở Pháp, Đức và Vương quốc Anh. Đa phần những cầu thủ mà chúng tôi tiếp cận đều thiện chí về Việt Nam,” một nhà môi giới chia sẻ.
Số liệu “biết nói”:
- Số lượng: Ước tính có khoảng 10-20 cầu thủ Việt kiều từ 18-21 tuổi có tiềm năng phát triển.
- Đầu tư: CLB Công an Hà Nội ký 3 năm với Brandon Ly, cho thấy sự sẵn sàng đầu tư vào cầu thủ Việt kiều trẻ.
Để “giải cơn khát” Việt kiều tài năng, bóng đá Việt Nam cần một chiến lược bài bản và kiên nhẫn.
- Nâng cao chất lượng V-League: Để thu hút cầu thủ Việt kiều, V-League cần trở nên hấp dẫn và chuyên nghiệp hơn.
- Đầu tư vào bóng đá trẻ: Tạo điều kiện cho các cầu thủ Việt kiều trẻ phát triển, từ cấp độ U19, U22 trước khi lên đội tuyển quốc gia.
- Cải thiện công tác truyền thông: Xây dựng hình ảnh tích cực về bóng đá Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế, đặc biệt là cộng đồng Việt kiều.
- Hỗ trợ thủ tục nhập tịch: Tạo điều kiện thuận lợi cho các cầu thủ Việt kiều xin quốc tịch Việt Nam.
“Chúng ta sẽ phải đãi cát tìm vàng thôi,” một nhà môi giới bày tỏ. “Dù sao một lợi thế với bóng đá Việt Nam là những người Việt xa xứ luôn muốn hướng về quê hương. Đa số sẵn sàng cống hiến cho bóng đá nước nhà, nếu nhận được đề nghị từ CLB hay LĐBĐ Việt Nam.”
Việc bổ sung cầu thủ Việt kiều chất lượng cao là một trong những giải pháp quan trọng để nâng tầm đội tuyển quốc gia Việt Nam. Tuy nhiên, không nên quá kỳ vọng vào việc “hóa rồng” trong một sớm một chiều. Cần một chiến lược bài bản, sự đầu tư đúng mức và trên hết là sự kiên trì để xây dựng một đội tuyển Việt Nam mạnh mẽ và bền vững. Bóng đá Việt Nam cần tìm ra con đường riêng, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của mình, thay vì sao chép một cách máy móc mô hình của các quốc gia khác. Chỉ có như vậy, “Những chiến binh sao Vàng” mới có thể thực sự vươn tầm và gặt hái được những thành công mới.
